Türkiye’de bazı bayiler, finansman şirketleri ve platformlar, bir aracı aylık taksitlerle ödemenize imkân tanıyan modeller sunar. Uygunluk, toplam maliyet ve şartlar; sağlayıcıya, ürüne ve finansman türüne göre değişir ve her zaman kimlik, gelir ve geri ödeme gücü (ödenebilirlik) değerlendirmesine tabidir. Bu rehber; bu planların nasıl çalıştığını, sözleşme ve belgelerde nelere bakmanız gerektiğini, sık karşılaşılan maliyet kalemlerini ve sürpriz ücretlere karşı nasıl karşılaştırma yapabileceğinizi açıklar.

Bu içerik genel bilgilendirme amaçlıdır; finansal, hukuki veya vergisel danışmanlık değildir ve onay garantisi vermez. Koşullar ve maliyetler sağlayıcıya, bölgeye ve başvuru sahibinin profiline göre değişebilir.


“Peşinatsız taksitle araba” ne demektir?

Pazarlama dilindeki “Peşinatsız taksitle araba” ifadesi, sözleşme kurulurken başlangıçta ödeme yapmamanız anlamına gelebilir; fakat fiyatın daha büyük bir kısmı (ve bazen ek masraflar) finanse edildiği için toplam maliyet genellikle artar. Ayrıca araç değerinin ilk dönemlerde hızlı değer kaybı (amortisman) yaşaması sebebiyle, kredi bakiyesinin araç değerinden yüksek olduğu dönemler oluşabilir (negatif özkaynak riski).

Mutlaka yazılı isteyin ve kontrol edin:

  • Toplam maliyet (tüm taksitlerin toplamı + faiz/kar payı + zorunlu ücretler),
  • Faiz/kar oranı, vade, taksit sayısı, ilk taksit tarihi,
  • Ücretler: dosya/organizasyon/idari ücret, teslim/tescil, plaka, ekspertiz vb.,
  • Sigortalar: Zorunlu Trafik Sigortası, kasko (çoğu finansmanda kasko şartı aranır), isteğe bağlı GAP (pertte kalan borç–rayiç farkını kapsayabilen ürün),
  • Gecikme: gecikme faizi, masraflar, takip süreçleri.

Reklamlarda yer alan rakamlar temsilî örnek olmalıdır; gerçek teklifiniz kredi değerlendirmenize göre farklı olabilir. Sözleşme öncesi standart ön bilgilendirme ve örnek ödeme planını inceleyin.


“Taksitle Araba Kredi kartsız / Taksitle senetle araba” iddiaları — gerçekçi okuma

“Taksitle Araba Senetle”, “bankasız”, “kefilsiz”, “faizsiz” gibi ifadeler genelleme olabilir. Türkiye’de faaliyet gösteren finansman kuruluşları ve bayiler sorumlu finansman ilkeleri gereği kimlik doğrulaması, gelir–gider analizi ve ödenebilirlik kontrolü yapar.

  • Senetli satış veya satıcıdan doğrudan taksit mümkündür; ancak maliyet ve icra riski (ödenmeme halinde senet takibi) yükselebilir.
  • “Faizsiz” sunumlar genellikle tasarruf finansman veya kar payı modeli gibi farklı adlandırmalar içerir; masraflar/organizasyon ücretleri bulunabilir. BDDK lisansı olan kuruluşlarla çalışın; sözleşme, teslim koşulları, fesih/cayma ve kesintiler açıkça yazılı olmalıdır.
  • “Kredi notuna bakılmadan” gibi iddialar pratikte bazı kontrolleri (gelir, adres, referans) yine içerir. Garanti onay iddialarına şüpheyle yaklaşın.

Sağlayıcıyı ve ürünü bağımsız şekilde doğrulayın: lisanslı finansman şirketleri listeleri, bayi yetkisi, ticari sicil, şikâyet profili. Sözlü vaatler sözleşmeye yazılmadıkça bağlayıcı değildir.


Türkiye’de yaygın finansman biçimleri (temel farklar)

1) Tüketici kredisi / taşıt kredisi (banka veya finansman şirketi)

  • Sabit taksit, belirli vade; araç üzerinde genellikle rehin/teminat tesis edilir.
  • Zorunlu poliçeler, kasko şartı ve belirli tescil masrafları olabilir.
  • Erken ödeme mümkündür; erken ödeme ücreti ve hesaplama yöntemini yazılı alın.

2) Satıcıdan doğrudan taksit (in-house / senetli)

  • Bayi/lokasyon üzerinden kendi sistemi ile tahsilat (aylık/haftalık).
  • Sözleşmede toplam bedel, taksit planı, gecikme kuralları, varsa GPS/starter gibi takip cihazları açıkça yazılı olmalı.
  • Banka dışı olduğu için maliyet daha yüksek olabilir; sözleşmeyi özellikle icra–ihtilaf bölümleri açısından dikkatle okuyun.

3) Finansal kiralama/uzun dönem kiralama (leasing/abonelik)

  • Mülkiyet geçmez; km sınırı, iade standardı ve aşım ücretleri kritik.
  • Teslim, iade, hasar–onarım ve fair wear & tear benzeri hükümler sözleşmede yer alır.
  • Kredi değil; toplam kira bazında kıyaslayın.

4) Tasarruf finansman modelleri

  • Kredi olmayan, planlı birikim ve belirli tarih/çekilişle teslim mantığına dayanır.
  • Lisanslı (BDDK denetimi altında) şirketleri tercih edin; organizasyon ücreti, teslim tarihi, fesih/kesinti şartları hassastır.

Karşılaştırma yöntemi: Aynı araç için 3 yazılı teklif alın (aynı fiyat, vade, sigorta). Toplam maliyet ve aylık nakit çıkışı üzerinden kıyaslayın; yalnızca “düşük taksit”e odaklanmayın.


Zorunlu ve sık karşılaşılan maliyet kalemleri

  • Faiz/kar oranı ve toplam geri ödeme
  • Ücretler: dosya/organizasyon, tescil–plaka, teslim, ekspertiz, idari ücretler
  • Sigortalar: Zorunlu trafik, kasko (teminat–muafiyetleri inceleyin), GAP (isteğe bağlı)
  • Vergi/harçlar: MTV, muayene (TÜVTÜRK), egzoz, noter–tescil masrafları
  • Gecikme: gecikme faizi, ihbar–ihtar masrafı, takip giderleri
  • Araç kullanım giderleri: yakıt/şarj, periyodik bakım, lastik

İlk taksit erteleme promosyonları faizi azaltmayabilir; çoğu zaman sadece tarih öteler. Bu durumun faiz hesabına etkisi sözleşmede açıkça yazılı değilse, toplam maliyet değişmeyebilir.


İkinci el araçta hukuki–teknik dikkat noktaları

  • Ekspertiz raporu: Yetkili/TSE belgeli işletmeden güncel rapor alın.
  • Rehin/haciz/ceza kontrolü: e-Devlet ve noter entegrasyonları üzerinden rehin/haciz şerhi, vergi/ceza borcu ve muayene durumunu teyit edin; satış işlemlerini noter nezdinde yapın.
  • Noter satışı ve tescil: Satış bedeli, plaka–ruhsat, teslim–tescil süreçlerini planlayın.
  • Ayıplı mal hakları: Tüketici mevzuatı uyarınca ayıplı mal durumunda seçimlik haklar (onarım, bedelden indirim, sözleşmeden dönme vb.) söz konusu olabilir; ispat şartları ve istisnalar için sözleşmeyi ve mevzuatı inceleyin.
  • Garanti: Satıcı tarafından sunulan ticari garanti (varsa) koşullarını yazılı alın; kapsam–hariçler–kilometre sınırlamalarını okuyun.

Reklam ve pazarlama iddialarını nasıl okumalı?

  • Rakam içeren reklamlarda temsilî örnek (tutar, vade, toplam geri ödeme, varsa balon/son ödeme) açık ve anlaşılır olmalıdır.
  • “Kesin onay”, “hiç bakılmıyor”, “masrafsız” gibi mutlak ifadelerden kaçınan sağlayıcıları tercih edin; bu tarz iddialar çoğu zaman yanıltıcıdır.
  • Sözleşme öncesi tüm belgeleri (ön bilgilendirme, ödeme planı, sigorta şartları) yazılı ve imzalı alın.
  • Rakam içeren reklamlarda temsilî örnekte net kredi tutarı, efektif yıllık oran, toplam geri ödeme, vade ve taksit sayısı ve varsa balon/son ödeme açıkça yer almalıdır.

Veri ve kredi geçmişi: şeffaflık

  • Gelir beyanı (bordro/hesap dökümü), adres teyidi ve gerektiğinde teminat/ kefil istenebilir.
  • Kredi değerlendirmesinde KKB/Findeks verileri veya alternatif veriler kullanılabilir.
  • KVKK (6698) kapsamında aydınlatma metni ve açık rıza süreçlerini okuyun; hatalı kredi verisine itiraz hakkınız vardır.

Adım adım kontrol listesi (imzalamadan önce)

  1. Yazılı teklif ve standart ön bilgilendirmeyi alın; tüm kalemleri tek tek okuyun.
  2. Bütçe testi: Taksit + kasko + MTV + muayene + bakım + yakıt/şarj → rahat karşılayabiliyor musunuz?
  3. Ürün tipini netleştirin: kredi mi, senetli satış mı, kiralama mı, tasarruf finansman mı?
  4. Toplam maliyet ve erken ödeme şartlarını sorun; formül ve örnek hesap isteyin.
  5. Sigorta şartları (zorunluluk, teminat, muafiyet), GAP gerekliliği.
  6. Ekspertiz–rehin–ceza kontrolleri tamamlanmadan kapora/imza atmayın.
  7. Sözleşmede olmayan hiçbir söze itibar etmeyin; gerekirse madde olarak ekletin.
  8. Şüphede kalırsanız imzalamayın; ikinci bir bağımsız görüş alın.

Durun ve tekrar düşünün (kırmızı bayraklar)

  • Toplam maliyetin yazılı verilmemesi veya sözleşmede eksik/boş bırakılan maddeler,
  • “Ön ödeme yap, sonra belgeleri veririz” yaklaşımı,
  • Zorunlu ek ürün dayatmaları (istemediğiniz paketler, korumalar),
  • GPS/starter benzeri cihazların sözleşmede açıkça yazılmaması.

Sonuç

Peşinatsız taksitle araba modelleri, ürünü ve toplam maliyeti doğru anlarsanız erişimi kolaylaştırabilir. Pazarlama ifadelerini gerçekçi okuyun, ücret–faiz–sigorta kalemlerini netleştirin, ekspertiz ve hukuki kontrolleri yapmadan imza atmayın. En güçlü korumanız; yazılı şeffaflık, karşılaştırma (en az 3 benzer teklif), soğukkanlı inceleme ve şüphede imza atmama ilkesidir.

Bu metin bilgilendirme amaçlıdır; finansal/hukuki/vergisel danışmanlık değildir ve onay garantisi vermez. Koşullar değişebilir. Geçerli olan; sağlayıcının ön bilgilendirmesi ve sözleşme hükümleridir.

Faydalı başvuru noktaları (doğrudan kontrol edin): BDDK — lisanslı finansman/tasarruf finansman şirketleri; 6502 ve Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Yönetmeliği — ön bilgilendirme, temsilî örnek, toplam maliyet, erken ödeme; 6361 — finansman/finansal kiralama şirketleri; Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği — rakam içeren reklamlarda temsilî örnek; Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği — uzaktan satış/cayma (uygunsa); e-Devlet/EGM & Noterlik — araç satışı, tescil, rehin/haciz sorguları; KVKK 6698 — kişisel veriler ve kredi sorguları.